Orhun Abideleri
Pek çok yayınevinden çıkmış versiyonunu bulabilirsiniz ancak yol göstermesi adına Prof. Dr. Muharrem Ergin’in Boğaziçi Yayınları’ndan çıkan incelemesini önerebiliriz, zira içinde günümüze uygun düzenlemeler ve fotoğraflar yer alıyor. Orhun Abideleri, Türk kültürünün ve yönetim biçiminin anlatıldığı en eski yapıt olarak biliniyor.
Devlet-Platon
Bir uluslararası ilişkiler öğrencisinin dört yıl boyunca neredeyse hiç yanından ayırmayacağı bir eser Devlet. Sokrates’in ideal devlet düzenini diyaloglarla anlattığı kitabı kaleme alan kişi Sokrates’in öğrencisi Platon’dur. Bahsi geçen ideal devlet düzeninde emekçiler/çalışanlar, bekçiler ve yöneticiler olmak üzere üç ana sınıf göze çarpar. Bekçiler, askerleri temsil etmektedir. Kadın erkek eşitliğinin olduğu bu devlet düzeninde sınıflara sırasıyla kanaatkarlık, cesaret ve bilgelik erdemleri yüklenmiştir. Sokrates’in bu görüşleri siyasi tarihte önemli bir referans noktası oluşturmuştur.
Politika-Aritoteles
Platon’un öğrencisi ve Büyük İskender’in hocası Aristoteles, tüm kent anayasalarını derlediği (günümüze sadece Atinalılar ile ilgili kısmın ulaştığı) bu eser sekiz kitaptan oluşmaktadır. İlk kitapta devletin gelişmesi üzerine bilgiler yer alırken ikincisinde ideal devlet anlayışını eleştirilmekte ve üçüncü kitaptan itibaren de siyaset hakkında görüşlerini aktarmaktadır. Bu görüşler içerisinde demokrasinin ideal bir sistem olmadığı vurgulamaktadır.
Siyasetname-Nizamülmülk
Büyük Selçuklu sarayındaki tecrübeleri bu eserde toplayan Nizamülmülk, daha sonra Türk devlet geleneğinin yapı taşı olacak bilgileri aktarmaktadır. Kitapta yine ideal devlet yönetim modeli ve yöneticinin vasıflarını tanımlanmakta ve yaşadığı tecrübelerden yola çıkarak bu görüşleri örneklendirmektedir.
Prens (Hükümdar) – Niccolo Machiavelli
İtalyan yazar Niccolo Machiavelli’nin ölümünden 5 yıl sonra basılan kitabı, bugün de Makyevelist diye anılan düşünce akımının temelleri oluşturur. Kitapta devlet yöneticisinin özellikleri ön plana çıkmakta ve iyi bir yöneticinin önce sorunu yaratıp sonra onu çözerek kahraman olacağı vurgulanmaktadır. Günümüz dış politikasını yorumlarken bazı stratejilerin aslında tekerrürden ibaret olduğunu görmek açısından önemli bir kaynak.
Ütopya-Thomas More
Tıpkı adı gibi ütopik bir devlet tasarlayan More’un bu kitabı, kimi çevrelerce komünizmin temeli kabul edilmektedir. Zira bu düzende özel mülkiyet yoktur hatta yasaklanmıştır, her şey eşittir. Aile kavramına karşı çıkan More, eşlerin bile devlet tarafından seçilmesini, doğacak çocukların buna göre belirlenmesi öne sürer. Çalışma saatleri kısıtlıdır ve sosyal eğlencelere ayrılacak zaman belirlenmiştir. Yönetici, güç, akıl ve sevgiyi ifade eden üç yardımcı ile ülkeyi yönetir.
Oryantalizm (Şarkiyatçılık) – Edward W. Said
Uluslararası ilişkiler dünyasında sıkça duyduğumuz oryantalizm kavramının detaylıca anlatıldığı kitap, 20. yüzyılın en sarsıcı kitapları arasında. Edward W. Said, kitapta Batı’nın Doğu’yu nasıl algılandığını anlatırken şarkın kurgulanmış bir şey olduğunu savunur ve bu düşüncenin hem düşünsel hem de insani bir kusur olduğunu vurgular. Şarkiyatçılık’a karşı bir Garbiyatçılık akımının olmadığına da dikkat çeker.
Medeniyetler Çatışması- Samuel P. Huntington
Uluslararası ilişkilerin yine dillere pelesenk olan bir diğer kavramı medeniyetler çatışması, Hungtinton tarafında dünya düzeninin yeniden kurulması olarak yorumlanır. Soğuk savaş sonrası artık devletlerin birbirleriyle çatışma yaşarken ya da ittifak kurarken, çıkış noktalarının medeniyetler olacağını savunur. Yani artık politik veya ekonomik ideolojilerin önemi kalmamıştır ona göre. Bu akımın 21. yüzyılda da devam edeceğini belirtmektedir.
11 Eylül ve Sonrası Dünya Nereye Gidiyor?- Noam Chomsky
Dünya siyasi tarihinde günümüze yaklaştıkça okunması elzem bir diğer kitap bu; çünkü 11 Eylül dünya dış politikasında kendi başına bir aktör haline gelmiş durumda. Noam Chomsky de bu milattan yola çıkarak dünyayı nasıl bir ilerleyişin beklediğini kaleme almış. Arka kapaktan: “ABD, adalet adına Afgan halkının acılarını büyütürken, resmi terörü meşru kabul eden devletler “terör karşıtı koalisyon” girmek için adeta birbirleriyle yarışıyorlar. Herkes kendi terörestin itanımlamanın ve cezalandırmanın peşinde. Dünyanın tek süper gücü bir kez daha kuralsızlığı, sınırsız terörü ve bencilliği yüceltirken, bölgesel güçler bu yaklaşımdan biraz olsun pay almaya çalışıyorlar. Yeni dönemin ruhuna uygun olarak, İsrail Filistin’i kan gölüne çevirdi. Türkiye anadilde eğitim talebi için resmi makamlara başvuru dahi “terör” kategorisine sokmayı başardı.”
Maskeli Balo – Tanşuğ Bleda
Son önerimiz ise uluslararası ilişkiler bölümü okuyup yoluna diplomat, büyükelçi olmak için devam etmek isteyenlere özel. Tahran, Paris gibi şehirlerde büyükelçiliğin yanı sıra çeşitli görevlerle tam 42 yıl Dışişleri Bakanlığı’nda hizmet verip emekli olan Bleda, tüm kariyerini ve bu işin zorlukları/heyecanını Maskeli Balo’da kaleme almış. Mesleğe dair sizi nelerin beklendiğini görmeniz açısından tavsiye edilen kitapların başında geliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder